zbroja rycerza (lub zbrojnego) zmieniało się w ciągu średniowiecza. W tym blogu przedstawiamy wyposażenie włoskiego zbrojnego z początku XV wieku, aby pomóc Ci w wyborze własnego zestawu.

Wojna Stuletnia między Anglią a Francją trwała do 1453 roku. Okresy wojny były przerywane krótkimi rozejmami, które oba kraje potrzebowały, aby odbudować się po intensywnych walkach. We Włoszech również rozwijała się seria długotrwałych konfliktów. Wzrost znaczenia wielkich rywali, takich jak Wenecja i Genua, spowodował w późnym XIV wieku rodzaj zimnej wojny między dwoma dużymi sojuszami w północnych Włoszech. Ta wybuchła w gorącą wojnę w 1423 roku, w postaci Wojen Lombardzkich między Republiką Wenecką a Księstwem Mediolanu. Te wojny podzieliły północne Włochy na kilka dużych bloków władzy, które wyłoniły się z mozaiki indywidualnych miast-państw z poprzednich wieków. Wyścig zbrojeń między walczącymi sojuszami doprowadził do rozwoju charakterystycznej 'mediolańskiej' zbroi płytowej.

W ciągu XV wieku pojawiły się wyraźne różnice regionalne w formach zbroi płytowej. Styl północnowłoski (mediolański), który kładł nacisk na duże, okrągłe formy, jest widoczny w wielu dziełach sztuki i wykopaliskach z tego okresu.

Słabe punkty w zbrojach były coraz częściej chronione za pomocą artykułowanej zbroi płytowej. Naramienniki otrzymały teraz na przykład 'besagi', okrągłe płyty chroniące pachy. W północnych Włoszech powoli stawała się modna 'biała zbroja', styl, w którym zbroja nie był już pokrywany tkaniną. Ten sposób konstrukcji zbroi później przyjął się we Francji, Anglii i Świętym Cesarstwie Rzymskim.

basinet został w ciągu XV wieku w Francji, Włoszech i Anglii stopniowo zastąpiony przez armet. Ten hełm miał skomplikowaną, rozkładaną konstrukcję, aby lepiej dopasować się do głowy. Wczesny armet miał obojczyk, który był przymocowany do hełmu, aby zapewnić dodatkową ochronę szyi. armet pozostał nadal dostępny wyłącznie dla arystokracji, ale salada, inny hełm, który zastąpił basinet, był noszony zarówno przez zwykłych żołnierzy, jak i rycerzy. W Świętym Cesarstwie Rzymskim niemal wyłącznie używano salada jako części stylu gotyckiego. Niemniej jednak, basinet wciąż był używany jako otwarty hełm.

Rok jest 1433. Młody florencki zbrojny Lorenzo jest uwikłany w polityczną walkę o władzę w republice swojego miasta. Choć Florencja nominalnie jest demokracją, to wielkie i bogate rodziny mają tam władzę. Jako wielki admirator starożytnego Rzymu, sztuki i kultury, wspiera on Cosimo de Medici, 'pierwszego 'wśród równych' w republice Florencji. Ten potężny władca jest nie tylko popularnym politykiem, ale także mecenasem artystów takich jak Donatello, jednak w tym samym roku został wygnany przez swoich rywali z powodu swojej popularności. Lorenzo ma nadzieję pomóc uwolnić tego 'Pater Patriae' i odbudować Florencję jako odrodzenie republiki rzymskiej, o czym często fantazjuje w swojej codziennej roli strażnika miejskiego.

Kiedy Lorenzo nie nosi swojego uzbrojenia, ma na sobie cotehardie lub arming dublet, osłony nóg, czerwony czapkę, pasek z jego miecz i buty z czubkiem.

Ludzie nosili najchętniej jaskrawe kolory, w przeciwieństwie do tego, jak ten okres jest często przedstawiany. Jeśli mogli sobie na to pozwolić, ich ubrania były bogato zdobione, ale nawet bez zdobień odzież w średniowieczu była bardzo droga. Noszenie koszuli pod spodem sprawiało, że ubranie mniej się brudziło od ciała i górna warstwa wymagała rzadszego prania, co również zapobiegało szybkiemu blaknięciu.

W czternastym i wczesnym piętnastym wieku zazwyczaj noszono osłony nóg (nogawice kolcze). Te długie pończochy były przymocowane do bielizny (braies) i zazwyczaj noszone pod długimi szatami. 

W tym okresie następowało również powolne przejście do pełnych spodnie. Jest to osobisty wybór, czy nosić nogawice kolcze czy spodnie, ale później w piętnastym wieku noszono już tylko spodnie.

Dopje było w XV i XVI wieku popularnym przyłbica dla mężczyzn, szczególnie w Europie Południowej. Noszone było głównie przez mężczyzn o wyższej pozycji, takich jak mieszczanie i szlachta.

Ten cotehardie był długą, płynącą szatą, która była modna przez całe średniowiecze. Preferowano jasne kolory, w przeciwieństwie do tego, jak ten okres często jest przedstawiany. Jeśli mogli sobie na to pozwolić, ich ubrania były bogato zdobione, ale nawet bez ozdób odzież w średniowieczu była bardzo droga. Cechy krawców i tkaczy we Florencji były dzięki swojemu bogactwu ważną częścią formowania republiki. Kiedy nosi swój cotehardie, Lorenzo czasami wyobraża sobie, że to toga jak w starożytnym Rzymie.

Lorenzo nosi również koszula pod swoim cotehardie. Noszenie koszuli pod spodem sprawiało, że średniowieczna odzież mniej się brudziła od ciała i wierzchnia warstwa nie musiała być tak często prana, co również powodowało, że mniej szybko blakła. 

W XV wieku moda przeszła z długich, płynnych szat na krótkie, obcisłe ubrania. Mężczyźni zaczęli nosić dublet, które kończyły się wokół bioder i podkreślały klatkę piersiową oraz talię. Pełne spodnie również zaczęły stawać się coraz bardziej modne.

przeszywanica oferuje warstwę watowanej ochrony pod kolczugą i zbroją płytową, ale było noszone samodzielnie przez biednych żołnierzy. Dzięki rozwojowi zbroja, grube przeszywanicę stały się zbędne dla rycerzy, którzy zaczęli nosić cieńszą, lżejszą watowaną wersję, która również pasowała do ówczesnej mody, tak zwaną arming dublet. Do tej obcisłej wersji przeszywanica można było przymocować części zbroi, które dobrze przylegały do ciała.

We Włoszech arming dublet była nawet noszona jako zwykły strój przez obywateli i nie-wojskową szlachtę, aby nadać wojowniczy wygląd, porównywalny do noszenia butów wojskowych lub ubrań z kamuflażem w naszych czasach. Lorenzo chętnie to pokazuje i nosi swoją arming dublet również w codziennym życiu.

Ludzie ze wszystkich warstw społecznych przyczepiali sakiewki i inne przedmioty użytkowe do swoich pasek.  Zastanów się przy komponowaniu swojego stroju, co uznałbyś za ważne do zabrania w codziennym życiu jako rycerz, takie jak twój sztućce, ale także twój miecz.

W czternastym i piętnastym wieku mężczyźni nosili spiczaste buty. Z biegiem czasu trend modowy polegał na tym, aby były one coraz dłuższe i bardziej spiczaste. Na polu bitwy forma podążała za funkcją i spiczastość buty była znacznie skromniejsza, aby nie można było się o nie potknąć podczas walki.

Jako zbroja Lorenzo nosi otwarty hełm, kolczuga, napierśnik, naramienniki i osłony rąk, rękawice oraz pancerz na nogi.

Często arming dublet lub inny przeszywanica był wyposażony w punkty do mocowania pancerza na dolną część ciała, ale nie zawsze tak było. Aby przymocować nogawice i kolczugi do ciała, często noszono pas zbrojny. 

Hauberk, kolczuga z krótkimi rękawami, zyskał na popularności w XV wieku z powodu rozwoju zbroi ramion. Włoscy rycerze nosili pełne kolczugi aż do końca XV wieku.

Lorenzo nosi kołnierz biskupi na szyi i ramionach, aby chronić się pod zbroją. Ta stosunkowo tania forma ochrony szyi z kolczugi była używana w całej Europie aż do XVI wieku. 

Aby chronić swoją głowę, Lorenzo używa otwartego hełmu. Do tego nosi basinet, projekt, który w jego czasach zaczynał być przestarzały. Ma nadzieję, że wkrótce u florenckiego płatnerza zamówi Barbuta lub salada, aby włączyć swoją fascynację starożytnością do swojego uzbrojenia.

We wczesnym piętnastym wieku, oprócz zamkniętych hełmów, często noszono otwarte hełmy, aby zapewnić noszącemu lepsze pole widzenia i pomóc w wydawaniu rozkazów. Było to szczególnie praktykowane, gdy zagrożenie ze strony wroga nie było bardzo pilne. Często była to również kwestia osobistych preferencji, czy rycerz nosił otwarty hełm, czy z wizjerem.  Lorenzo nosi otwarty basinet, ponieważ uważa, że ważne jest, aby mieć dobre pole widzenia podczas walki.

We Włoszech, oprócz basinet, popularne formy otwartych hełmów to salada i barbuta. Barbuta był oparty na hełmach z greckiej starożytności, okresie, który zyskał nowe zainteresowanie z powodu rozwoju renesansu we wczesnym piętnastym wieku. Możesz sam wybrać, jaki hełm użyjesz w swoim zestawieniu.

Oto przykłady innych otwartych hełmów z tego okresu:

Lorenzo nosi na swoim kolczuga napierśnik z faulds, artykułowane płyty, które chronią jego biodra. Nie każdy man-at-arms mógł sobie pozwolić na pełny kirys lub uznał go za konieczny w użyciu. Często piechurzy mieli tylko napierśnik, ponieważ oszczędzało to wagę, a ochrona pleców była mniej ważna podczas walki w formacji.

Ramiona i barki Fiore są chronione przez elementy pancerza płytowego, które poruszają się wraz z ciałem. Ponieważ jego ramiona stanowią duży cel, są one w pełni chronione pancerzem płytowym.   

Naramienniki są proste i solidne, przeznaczone do noszenia z kolczugą kołnierz w celu ochrony obojczyka. Lorenzo nosi oddzielne besagi, płyty chroniące jego pachy

Wczesny XV wiek był okresem przejściowym od tradycyjnych rękawic z piaskowca do rękawic z dużą płytą na kostkach chroniącą palce. Później w XV wieku ta konstrukcja rozwinęła się w miteny pancerne. Lorenzo nosi rękawice hybrydowe, aby chronić swoje dłonie.

Lorenzo uważa, że ważne jest, aby jego nogi były w pełni chronione. Dlatego oprócz pancerza na uda nosi również ochraniacze na golenie, które pokrywają całe podudzie. zbroja zawsze jest kompromisem między ochroną a mobilnością, który sprowadza się do osobistych preferencji. Zastanów się, co jest dla Ciebie ważne i dostosuj swoje części i skład zbroja do tego, co uważasz za najwygodniejsze/praktyczne. W tym miejscu zagłębimy się w temat pod nagłówkiem „idealne zbroja”.

Te elementy ochrony nóg zostały zaprojektowane tak, aby do siebie pasowały, a pełne nagolenniki mają specjalną pętlę na pasek do przymocowania do uda zbroja.

W XV wieku noszono również pancerze na stopy, znane jako trzewiki. To sprawiało, że długie chodzenie w zbroja było znacznie trudniejsze, więc często używała ich tylko kawaleria. Czy wybierzesz używanie trzewiki w swoim wyposażeniu, to kwestia osobistych preferencji. Lorenzo często walczy pieszo, więc ich nie używa.

W wyniku rozwoju zbroi, tarcza przestał być używany przez rycerzy i ludzi zbrojnych w XV wieku. Rycerze często wybierali dwuręczne miecze, maczugi, młotki bojowy jako broń dodatkową broń. Jednak miecze jednoręczne były nadal używane zarówno przez zwykłych żołnierzy, jak i ludzi zbrojnych. Były łatwe do noszenia i w XV i XVI wieku rozwijały lepszą ochronę ręki, co było widoczne w ‘sideswords’ (wczesne rapiry), co sprawiło, że stały się popularniejsze jako broń cywilna. Broni drzewcowa pozostały główną bronie na polu bitwy dla ludzi walczących zarówno konno, jak i pieszo.

Wybór, która z tych bronie stanie się częścią twojego wczesno XV-wiecznego wyposażenia rycerskiego, należy całkowicie do ciebie. Oto kilka przykładów:

Na jego pasek Lorenzo nosi sztylet tarczkowy, który został opracowany do wbijania w szczeliny zbroi płytowej, w przypadku gdyby znalazł się w walce z innym ciężko opancerzonym przeciwnikiem. W codziennym życiu ten sztylet był również używany jako broń do samoobrony.

Wbrew temu, co wielu ludzi myśli, zbroje nie były przeznaczone do uczynienia noszącego ich całkowicie nietykalnym. Pancerz był zawsze kompromisem między mobilnością a ochroną. Ten kompromis można dobrze zaobserwować w różnicy między zbrojami wojennymi a zbrojami turniejowymi (wszystkie nasze zbroje są zbrojami wojennymi). Podczas turniejów noszono znacznie mocniejszy, ale mniej mobilny pancerz, aby jak najpełniej chronić noszącego przed uderzeniem lancy. Było to możliwe, ponieważ turnieje nie były przeznaczone jako widowisko, a nie jako walka na śmierć i życie. Na polu bitwy mobilność była znacznie ważniejsza, co sprawiało, że zbroje wojenne oferowały mniej ochrony, ale były lżejsze i pozwalały noszącemu na znacznie swobodniejsze poruszanie się.

Zbroje były noszone w historii przez ludzi, którzy byli w pełni wyszkoleni i wyspecjalizowani w prowadzeniu wojny w okresie, w którym żyli. Można zauważyć, że ci ludzie często dokonywali wyborów między ochroną a mobilnością, które często sprowadzały się do funkcji i osobistych preferencji. Na przykład wielu piechurów nosiło mniej ochrony na dolnych partiach nóg, ponieważ było to wygodniejsze do marszu, ale kawaleria często była bardziej w pełni opancerzona. Rycerze czasami decydowali się na ochronę rąk za pomocą miteny pancerne, w których palce nie mogły się poruszać, ale czasami z rękawice z indywidualnymi palcami. Zastanów się, co jest dla ciebie ważne i dostosuj swoje części i skład zbroja do własnych preferencji.

Na średniowiecznych polach bitew tylko arystokracja nosiła w pełni na rozmiar wykonane zbroje. Reszta armii nosiła zbroje zebrane lub przejęte od poprzednich właścicieli. Ci żołnierze dostosowywali te zebrane elementy pancerza do swojego rozmiar i ozdabiali je, malując symbole religijne i heraldykę swojego władcy. Części zbroja, które sprzedajemy, nie są wykonane na rozmiar, ale są regulowane. Jako właściciel zbroja często zajmujesz się dostosowywaniem zbroja do swoich wymiarów, aby było jak najbardziej komfortowe. Możesz to zrobić, przedłużając paski, dodając paski, rozciągając części na ramiona i nogi oraz dodając sznurowadła.