Społeczeństwo rzymskie i greckie

Aby dobrze skonstruować postać, używasz cech Czas/gatunek, Rasa, Klasa, Tło. Możesz to zastosować zarówno do postaci fantasy, jak i postaci historycznych do rekonstrukcji, LARP, żywej historii i RPG. Ten blog o klasach w klasycznej starożytności jest idealny, jeśli chcesz stworzyć rzymską postać.

Starożytne społeczeństwa greckie i rzymskie miały trwały wpływ na rozwój kultury i społeczeństwa zachodniego. Ważnym aspektem codziennego życia tych starożytnych cywilizacji była obecność klas. Osoby były klasyfikowane na podstawie ich statusu społecznego, bogactwa i władzy. Ten artykuł bada różne klasy w starożytnej Grecji i Rzymie oraz rolę, jaką odgrywały w tych społeczeństwach.

W starożytnej Grecji istniały różne klasy społeczne: arystokraci, obywatele i niewolnicy. Arystokraci, znani również jako szlachta, stanowili najwyższą klasę i posiadali władzę polityczną, bogactwo oraz ziemie. Byli znani z wykształcenia, siły fizycznej i udziału w polityce. Do tej klasy należeli również znani filozofowie i inni naukowcy tego okresu. 

Obywatele stanowili klasę średnią i byli zazwyczaj rolnikami, rybakami, handlarzami i rzemieślnikami. Mieli ograniczone prawa polityczne i byli odpowiedzialni za zarządzanie miastem-państwem (polis). Niewolnicy stanowili najniższą klasę i byli własnością arystokratów i obywateli. Nie mieli praw i byli wykorzystywani do pracy w gospodarstwach domowych, rolnictwie i rzemiośle. Starożytna Grecja wpłynęła na kulturę rzymską, dlatego niektóre cechy ich społeczeństwa zostały przejęte przez Rzymian. 

W starożytnym Rzymie klasy społeczne były bardziej złożone i zróżnicowane niż w Grecji. Społeczeństwo rzymskie było podzielone na różne klasy na podstawowy bogactwa, pochodzenia i władzy politycznej. Najważniejsze klasy to patrycjusze, plebejusze, equites i niewolnicy. Imperium Rzymskie znało zarówno obywateli, jak i mieszkańców. Obywatelstwo rzymskie było ważnym pojęciem w starożytnym Rzymie i odgrywało kluczową rolę w strukturach politycznych, prawnych i społecznych Imperium Rzymskiego. Obywatelstwo dawało jednostce pewne prawa i przywileje, których nie mieli nie-obywatele, takie jak ochrona prawna, prawo do głosowania i dostęp do określonych stanowisk i urzędów.

Obywatelstwo rzymskie ewoluowało w trakcie historii imperium. Początkowo było ograniczone do patrycjuszy. Ci patrycjusze byli członkami najstarszych i najbardziej wpływowych rodzin w Rzymie i cieszyli się specjalnymi przywilejami oraz wpływami w polityce i administracji miasta. W 287 p.n.e. plebejusze również otrzymali obywatelstwo rzymskie. Stało się to po ponad dwustuletniej walce politycznej między patrycjuszami a plebejuszami, w której plebejusze stopniowo zdobywali więcej praw i uczestnictwa politycznego. W 212 n.e. cesarz Karakalla wydał 'Edykt Karakalli', na mocy którego prawie wszyscy mieszkańcy Imperium Rzymskiego automatycznie otrzymali obywatelstwo. Ten edykt, Constitutio Antoniniana, zakończył formalne rozróżnienie między obywatelami rzymskimi a nie-obywatelami.

byli najwyższą klasą i byli potomkami starej rzymskiej arystokracji. Mieli polityczne i społeczne przywileje, które często pozostawały w rodzinie przez pokolenia. Zajmowali wysokie urzędy i byli właścicielami dużych majątków. 

znani również jako klasa rycerska, byli bogatymi obywatelami, którzy głównie zajmowali się handlem i finansami. Posiadali konie i często służyli jako kawaleria w rzymskiej armii. Przed reformami wojskowymi Augusta rzymscy wojownicy, podobnie jak w starożytnej Grecji, musieli sami finansować swoje wyposażenie. Natomiast tylko osoby, które mogły sobie pozwolić na wyposażenie, musiały służyć w rzymskiej armii. To zmieniło się podczas reform wojskowych Augusta. 

stanowili większość populacji i byli rolnikami, handlarzami oraz rzemieślnikami. Mieli mniej praw politycznych i często reprezentowali swoje interesy poprzez zgromadzenia ludowe. Plebejusze stanowili w każdym razie w początkowych latach przeważającą część rzymskiej populacji. Później patrycjusze i plebejusze bardziej się ze sobą mieszali, a ścisłe podziały społeczne stały się mniej wyraźne. Ponadto wyzwoleni niewolnicy i cudzoziemcy nie byli uważani za plebejuszy, ponieważ nie mieli praw obywatelskich. 

Legioniści nie tworzyli rzeczywiście klasy, ale od późnej republiki i okresu cesarstwa zawód legionisty był atrakcyjną alternatywą dla plebejuszy. Przez wieki legioniści stawali się coraz bardziej odrębną klasą o tym samym statusie co rzymscy obywatele. 

Rzymscy najemnicy byli rekrutowani z innych ludów, takich jak Germanie i Keltowie. Ta grupa również nie tworzyła klasy, ale była bardzo liczna. W późnych latach okresu cesarstwa ponad 50% rzymskiej armii składało się z auxilia. Jeśli auxilia służył przez 25 lat w rzymskiej armii (i nadal żył), otrzymywał rzymski dyplom. Był teraz pełnoprawnym obywatelem rzymskim. 

Status cudzoziemców w Cesarstwie Rzymskim różnił się w zależności od różnych czynników, takich jak ich pochodzenie, status społeczny i konkretna epoka w historii imperium. Po pierwsze, mieszkańcy terytoriów rzymskich poza Italią, takich jak prowincje i podbite obszary, byli uważani za cudzoziemców. Byli oni ogólnie postrzegani jako ludy podległe. Chociaż czasami cieszyli się lokalną autonomią i samorządnością, ostatecznie byli podporządkowani władzy Rzymu. Te podległe ludy często miały ograniczone prawa polityczne i musiały często płacić podatki Rzymowi. Cudzoziemcy, którzy osiedlili się na terytorium rzymskim (migranci), mieli różne pozycje prawne, w zależności od ich statusu.

Cudzoziemcy mogli jednak mieć także inne podstatusy. Niektórzy mieli ius Latii, co oznaczało, że cieszyli się niektórymi prawami i korzyściami rzymskiego obywatelstwa, ale nie wszystkimi. Inni mieli status peregrinus, co oznaczało, że byli cudzoziemcami bez rzymskiego obywatelstwa. Peregrini mieli pewne prawa prawne, ale byli generalnie podporządkowani prawom i władzy Rzymu. Na przestrzeni wieków zmieniało się terytorium, które Rzymianie kojarzyli z obywatelstwem. W rezultacie ludzie z Galii stawali się automatycznie obywatelami rzymskimi. Rzymianie aktywnie zachęcali cudzoziemców do stania się obywatelami rzymskimi. Na przykład najemnik jako auxiliae mógł wstąpić do armii rzymskiej, gdzie po 25 latach służby otrzymywał obywatelstwo rzymskie. Również za lojalność i wkłady ekonomiczne można było otrzymać obywatelstwo rzymskie. Integracja 'nowych Rzymian' była bardzo ważna dla utrzymania jedności Cesarstwa Rzymskiego. Ogólnie rzecz biorąc, cudzoziemcy w Cesarstwie Rzymskim nie byli w pełni równi obywatelom rzymskim, ale ich specyficzny status i prawa mogły się różnić w zależności od różnych czynników.

byli powszechnie spotykani w Cesarstwie Rzymskim i wykorzystywani do różnych form pracy, od pracy domowy po górnictwo, a nawet jako nauczyciele. W I-III wieku n.e. w Cesarstwie Rzymskim spodziewano się, że w każdej chwili będzie 2-3 miliony niewolników. Niewolnicy byli pozyskiwani z jeńców i podbitych ludów. Również dzieci niewolników byli niewolnikami. Chociaż niewolnicy byli traktowani jako własność, rzymscy prawnicy uznawali, że niewolnicy mają pewne prawa. Na przykład właściciel był zobowiązany zapewnić swoim niewolnikom jedzenie, schronienie i ubrania. W niektórych przypadkach niewolnicy mogli również 'posiadać' własność, taką jak pieniądze lub towary, ale te nadal należały do ich właściciela.

Niektórzy niewolnicy mieli szczęście znaleźć się w gospodarstwach domowych, gdzie cieszyli się stosunkowo dobrymi warunkami, takimi jak edukacja i mobilność społeczna. Inni byli poddawani ciężkiej pracy fizycznej i żyli w złych warunkach.

Niektórzy rzymscy myśliciele pisali o człowieczeństwie niewolników. Filozofowie stoiccy, tacy jak Seneka, podkreślali na przykład, że niewolnicy dzielili te same istotne cechy i uczucia ludzkie co ludzie wolni. Ponadto czasami zdarzały się przypadki manumissio, kiedy niewolnicy byli uwalniani przez swoich właścicieli i uzyskiwali status wyzwoleńców. Wyzwoleńcy mieli pewne prawa i mogli uczestniczyć w społeczeństwie, chociaż często nadal napotykali ograniczenia.

Główna różnica między gladiatorem a woźnicą polegała na tym, że woźnicy pochodzili z wolnej klasy i byli zawodowymi sportowcami. Wyścigi rydwanów były niezwykle niebezpieczne i większość woźniców nie żyła długo! Wyścigi rydwanów były bardzo popularnym sportem w starożytnym Rzymie, zwłaszcza na arenach cyrkowych, takich jak słynny Circus Maximus w Rzymie. Woźnicy, znani jako "aurigae", byli utalentowanymi i dobrze wyszkolonymi atletami, którzy ścigali się rydwanami zaprzężonymi w konie. Byli podziwiani i szanowani w społeczeństwie rzymskim za swoje umiejętności i odwagę. Wielu woźniców służyło pod właścicielem (lanista). Jednak lanista nie mógł decydować o życiu ani wolności woźniców, a oni cieszyli się autonomią i sławą w swoim zawodzie.

Gladiatorzy byli zazwyczaj niewolnikami, jeńcami wojennymi lub skazanymi przestępcami, ale byli także ochotniczy gladiatorzy. Stawali się własnością lanisty, który ich szkolił i zapewniał zakwaterowanie oraz wyposażenie. Gladiatorzy byli szkoleni w różnych stylach walki i walczyli przeciwko innym gladiatorom, dzikim zwierzętom, a nawet doświadczonym żołnierzom w dużych amfiteatrach. Pomimo niebezpiecznej natury ich zawodu, odnoszący sukcesy gladiatorzy cieszyli się popularnością i statusem, a niektórzy z nich zdołali zdobyć wolność.

Zarówno w starożytnej Grecji, jak i w Cesarstwie Rzymskim istniały (ograniczone) możliwości mobilności społecznej między klasami. Ogólnie rzecz biorąc, jednostki pozostawały związane z klasą, w której się urodziły, choć były wyjątki. Na przykład w Cesarstwie Rzymskim możliwe było awansowanie do wyższej klasy poprzez służbę wojskową, handel i karierę polityczną. Pomimo podziału między klasami, istniała interakcja między nimi. Na przykład arystokraci mogli zawierać małżeństwa z innymi arystokratycznymi rodzinami, aby zwiększyć swój status i bogactwo. Handel i działalność gospodarcza również zapewniały kontakt między różnymi klasami, choć dystans społeczny zazwyczaj się utrzymywał.

Kultura rzymska była silnie patriarchalna, w której mężczyźni mieli władzę i prestiż. Zostało to przejęte od Greków, w przeciwieństwie do Etrusków, gdzie kobiety były bardziej wolne i cieszyły się większym prestiżem. Poprzez chrześcijaństwo tradycja ta była kontynuowana w średniowieczu i tym samym do naszej współczesnej społeczności. Status i prawa kobiet były zależne od różnych czynników, takich jak ich klasa społeczna, status cywilny i okres w historii Rzymu. Status prawny kobiet w Cesarstwie Rzymskim był złożony i ewoluował na przestrzeni dziejów. We wczesnym okresie republikańskim kobiety miały ograniczone prawa prawne i były poddane patriarchalnej władzy ich ojca lub męża. Z czasem ich prawa nieco się rozszerzyły. Kobiety mogły na przykład posiadać i zarządzać majątkiem, ale często pod kuratelą męskiego członka rodziny. Małżeństwo było ważną instytucją prawną dla kobiet, a ich prawa i obowiązki były w dużej mierze określane przez ich męża. W porównaniu z kulturami celtyckimi i germańskimi, kobiety rzymskie miały ograniczone prawa. 

Ogólnie rzecz biorąc, kobiety z wyższych klas społecznych miały dostęp do edukacji. Chociaż edukacja polegała głównie na umiejętności wymieniania dzieł klasycznych mistrzów, takich jak Platon i Arystoteles. Dla kobiet z arystokracji czasami kładziono większy nacisk na szersze wykształcenie, w tym literaturę i retorykę. Było kilka znanych Rzymianek, takich jak Kornelia, matka Grakchów, i poetka Safona, które były znane ze swoich zdolności intelektualnych. Ponadto kobiety często zajmowały się księgowością i potrafiły czytać i pisać. 

W Cesarstwie Rzymskim rodzina była podstawowy społeczeństwa, a kobiety odgrywały centralną rolę w życiu rodzinnym. Były postrzegane jako zarządczynie gospodarstwa domowego i miały odpowiedzialność za wychowanie dzieci oraz zarządzanie gospodarstwem. Mogło to obejmować zarówno małe gospodarstwo w rzymskim bloku mieszkalnym, jak i zarządzanie ogromną willą. Kobiety odgrywały w tym rolę menedżerską, ponieważ, zwłaszcza w bogatych domach, wiele pracy wykonywali niewolnicy. Zarządzanie niewolnikami było zadaniem na pełen etat. Kobiety z niższych klas często były zaangażowane w rękodzieło, takie jak tkactwo, szycie i przygotowywanie ziół. Niektóre kobiety z biednych rodzin musiały pracować poza domem, na przykład jako służące lub w prostytucji.

Kobiety często miały silny (polityczny) wpływ na decyzje rodzinne i mogły w ten sposób wywierać dużą władzę. Organizowały również przyjęcia, podczas których w wyższych klasach często robiono wrażenie na politycznych sojusznikach. Mogły rozwijać polityczne i społeczne sieci oraz wywierać wpływ poprzez swoje kontakty i relacje. Niektóre kobiety, cesarzowe takie jak Livia i Agrypina, miały znaczący wpływ na scenę polityczną.

Religia rzymska była silnie zaczerpnięta z religii greckiej. Ponadto było miejsce dla bogów z innych religii, takich jak celtyccy Cernunnos i Epona oraz egipska Izyda. Politeizm, w którym czczono różnych bogów, był otwarty na inne wierzenia (ale początkowo nie na chrześcijaństwo).   

Religia rzymska miała rozbudowany zbiór bogów i bogiń, rytuałów i świątyń, i była istotnym elementem codziennego życia i kultury Rzymian. Oprócz świątyń wielu Rzymian miało ołtarz domowy (lararium), w którym czcili swoich domowych bogów. Jakich bogów czczono, zależało często od zawodu i preferencji.

W rzymskiej religii politeistycznej istniało mnóstwo bogów i bogiń, które reprezentowały różne aspekty ludzkiego życia i natury. Jowisz, najwyższy bóg, uosabiał niebo i grzmoty, podczas gdy Juno była boginią małżeństwa i rodziny. Mars był bogiem wojny, a Minerwa była czczona jako bogini mądrości i sztuki. Ci bogowie i boginie byli czczeni i honorowani w świątyniach oraz podczas publicznych ceremonii.

Religia rzymska obejmowała szeroki zakres rytuałów i festiwali, które oddawały cześć bogom i zbliżały społeczność. Ofiary, modlitwy i procesje były powszechnymi praktykami w świątyniach i sanktuariach. Słynne festiwale, takie jak Saturnalia, były czasem radości i uroczystości, podczas których odwracano normy społeczne, a ludzie bawili się podczas uczt, obdarowywania i rozrywki.

Świątynie były świętymi miejscami, gdzie czczono bogów. Te wspaniałe struktury były arcydziełami architektury i służyły jako miejsca spotkań dla wiernych. Kapłani odgrywali ważną rolę w utrzymywaniu tradycji religijnych. Prowadzili ceremonie, składali ofiary bogom i byli pośrednikami między ludźmi a światem boskim.

Wraz z pojawieniem się chrześcijaństwa struktury klasowe w Cesarstwie Rzymskim zaczęły się zmieniać. Chrześcijaństwo głosiło równość wszystkich ludzi przed Bogiem, co podważało status i władzę arystokratów. Koncepcja miłosierdzia i troski o biednych doprowadziła do większej troski o mniej uprzywilejowanych, niewolników i igrzyska gladiatorów. Zakończono wydarzenia takie jak walki gladiatorów i walki zwierząt, ale do upadku Cesarstwa Rzymskiego niewolnictwo było nadal powszechnie stosowane. Rzymianie nie znieśli niewolnictwa, stało się to stopniowo z powodu upadku gospodarczego. 

Również arystokracja w dużej mierze zdołała zachować swoją władzę i status poprzez integrację chrześcijaństwa w istniejące struktury oraz współpracę między kościołem a państwem, która w mniejszym lub większym stopniu trwała do wczesnej nowożytności. Arystokratyczne rodziny przyjęły chrześcijaństwo i zajmowały ważne pozycje w nowej hierarchii religijnej. Dzięki temu mogły zachować swoje wpływy polityczne i społeczne, choć w innym kontekście.

Czy wiesz, że ludność Cesarstwa Rzymskiego nigdy nie widziała swoich cesarzy? Rozpoznawano cesarza poprzez rzymskie popiersia i posągi oraz poprzez rzymskie monety. Po śmierci cesarza zazwyczaj wymieniano głowę posągu, aby reszta mogła być ponownie użyta. Rzymskie monety krążyły nawet przez setki lat. Dzięki temu monety w portfelu często przedstawiały różnych cesarzy. 

Kliknij tutaj, aby zobaczyć rzymskie figurki, popiersia reliefy & ołtarze domowe

Kliknij tutaj, aby zobaczyć rzymskie monety

Kliknij tutaj, aby zobaczyć rzymskie hełmy & zbroje

Kliknij tutaj, aby zobaczyć rzymskie bronie

Kliknij tutaj, aby zobaczyć rzymskie przedmioty użytkowe

Jak wyglądali ci różni Rzymianie? 

Zobacz nasze lookbook, aby zobaczyć przykłady różnych Rzymian. Zawiera kompozycje, jak szybko stworzyć swojego Rzymianina.