Krypty Sparty

W tym blogu przyjrzymy się wyposażeniu spartańskich Kryptai Theron w V wieku p.n.e.

Kryptai byli członkami Krypteia , organizacja, której dokładna struktura i cel były niejasne. To nie jest zaskakujące, ponieważ nazwa Kryptai pochodzi od greckiego słowa κρυπτός, 'tajemnica'. Z nielicznych źródeł, w których są wspominani, wynika, że byli to rodzaj bardzo lekko uzbrojonych komandosóws, którzy wykonywali zamachy i inne tajne zadania, stanowiąc przeciwwagę dla ciężkozbrojnych spartańskich hoplitów na polu bitwy. Krypteia była również przedłużeniem agoge, rygorystycznego systemu wychowawczego Sparty. Po ukończeniu agoge w wieku 21 lat, najlepsi z młodych mężczyzn dołączali do spartańskiej klasy wojowników, którzy walczyli jako hoplici. Krypteia może być postrzegana jako spartańska odmiana Proto-Indo-Europejskich band wojennych koryos. 

Jednym z celów Krypteia było tłumienie Helotów, ogromnej klasy niewolników w społeczeństwie spartańskim. Zajmowali się oni dostarczaniem środków do życia Sparty, aby Spartiaci (klasa obywateli spartańskich) mogli w pełni poświęcić się sztuce wojennej. Heloci, w przeciwieństwie do innych form niewolnictwa, nie byli własnością indywidualnych obywateli, lecz kolektywną własnością państwa spartańskiego.

Ten podział społeczeństwa spartańskiego powstał w VIII-VII wieku p.n.e. w wyniku wojen messeńskich, zakrojonego na szeroką skalę konfliktu między dwoma ludami na Peloponezie, Messeńczykami i Spartanami (Lakończykami). Wojnę rozpoczęli Spartanie z powodu przeludnienia w Lakonii i zakończyła się spartańskim podbojem messeńskiej części Peloponezu. Ta ojczyzna Messeńczyków została w dużej mierze wyludniona, a wielka populacja została całkowicie zniewolona, aby uprawiać spartańskie majątki ziemskie.

W późniejszych wiekach sami Spartanie wierzyli, że pochodzenie podziału społeczeństwa spartańskiego było znacznie starsze. Według nich Heloci byli potomkami Achajów, pierwotnych mieszkańców Peloponezu, którzy po upadku cywilizacji mykeńskiej w epoka brązu zostali zniewoleni przez Dorów, przodków Spartan. Ta 'dorycka inwazja' na Peloponez miała być nawet prowadzona przez potomków Herkulesa, 'powrót Heraklidów'. Ta opowieść była w okresie klasycznym integralną częścią tożsamości spartańskiej.

Chociaż tak twierdzili sami Spartanie i greccy historycy jak Herodot i wcześniej wspomniany Tukidydes, nie ma archeologicznych dowodów na gwałtowną dorycką inwazję; dlatego ta teoria jest dziś przez starożytników uważana głównie za mityczną. W tym okresie na Peloponezie rzeczywiście nastąpiło rozprzestrzenienie się dialektu doryckiego, który później był używany przez Spartan, proces ten miał miejsce na przestrzeni dłuższego czasu i nie był specyficznie związany z jedną 'dorycką' populacją. 

Ucisk ludności helotyckiej był procesem wiekowym i aktywnym. Heloci byli postrzegani przez Spartan jako gorsi i słabi, ale również budzili strach, ponieważ mogli stanowić zagrożenie ze względu na swoją ogromną większość. Z tego powodu Kryptai byli wykorzystywani do zapobiegania możliwym powstaniom.

Po corocznych wyborach spartańskich magistratów (eforów) nowi przywódcy Lakonii ogłaszali wojnę przeciwko Helotom. Kryptai byli wysyłani, aby mordować przywódców wiosek, popularne postacie i najsilniejszych Helotów. Robili to, według greckich pisarzy, 'jak drapieżniki', przemierzając niepostrzeżenie kraj i przeżywając na tym, co mogli ukraść Helotom. Według filozofa Platona Kryptai nie nosili obuwia, spali zimą na zewnątrz i byli całkowicie zdani na siebie; Kryptai, który potrzebował pomocy, nie był wart swojej nazwy. Platon twierdził, że byli aktywni zarówno w dzień, jak i 's nocą, ale Plutarch temu zaprzeczał, twierdząc, że Kryptai głównie 's nocą wykonywali swoją pracę; to wskazywało, że pozostawali niezauważeni, ale mogło również oznaczać, że Heloci musieli przestrzegać godziny policyjnej. Ale dlaczego ci biedni Heloci byli tak traktowani?

W kulturze indo-europejskiej zarówno świat boski, jak i ludzki charakteryzowały się hierarchicznym podziałem. Społeczeństwo prawdopodobnie składało się z trzech klas: klasy pracującej (pasterzy i rzemieślników), klasy wojowników i klasy rządzącej lub kapłańskiej. W obrębie tej ostatniej klasy nie było rozróżnienia między kapłanami, arystokratami i królami; pełnili oni wspólną rolę w utrzymaniu porządku i zarządzaniu wspólnotą.

Ten podział ma swoje źródło w proto-indo-europejskiej kosmicznej opowieści o stworzeniu. Według tej mitologii dwie z trzech klas powstały z różnych części ciała Yemo, kosmicznego bliźniaka. Klasa królewska została uformowana z obu części ciała, co pozwalało jej rozumieć i łączyć wszystkie warstwy społeczeństwa. Drugi brat bliźniak, Manu, został pierwszym kapłanem i nauczył ludzkość składania ofiar niebiańskiemu bogu, aby zachować kosmiczny porządek.

Zarówno Spartanie, jak i Heloci prawdopodobnie byli potomkami ludów doryckich i różnili się niewiele pod względem etniczności czy kultury. Złożona relacja między obiema grupami miała powstać w wyniku zbiorowego traumatycznego konfliktu w przeszłości.

Spartanie, liczebnie w mniejszości w stosunku do wrogich Helotów, czuli się zagrożeni. Aby zapewnić sobie przetrwanie, skupili się ekstremalnie na klasie wojowników i przekształcili swoje społeczeństwo w państwo militarne. Jednocześnie Helotom jako całości narzucono rolę niewolniczej klasy pracującej.

Podczas gdy u innych ludów indoeuropejskich klasa wojowników składała się z wolnych obywateli, którzy mogli być również rolnikami lub rzemieślnikami, Spartanie rozwinęli z tego stałą zawodową armię, całkowicie poświęconą wojnie.

Greckie tuniki były wykonane z len, czasami również z wełny. tunika, który nosi Theron, ma krótkie rękawy, ale w cieplejszych miesiącach Grecy często nosili lekkie, ciepłe szaty, które pozostawiały ich ramiona i ręce odkryte. Klasyczni Grecy nie nosili pod tunika spodnie, ponieważ uważali je za barbarzyńskie.

Aby nadać kształt tunika, używano zarówno prostych skórzanych pasów, jak i materiałowych pasów.

Chlamys chlamys był wełnianym płaszcz noszonym w klasycznej Grecji. Chronił odzież i zapewniał noszącemu ochronę przed warunkami atmosferycznymi. płaszcz, którą nosi Sophron, nie tylko zapewnia mu ciepło, ale także pomaga mu się przebrać lub ukryć w ciemności.

płaszcz była przypinana fibula, metalową szpilą do ubrań, która często była zdobiona.

Kryptai mieli jako jedyni broń sztylet, którego używali do dokonywania skrytobójstw, ale także jako narzędzia do przetrwania na wolności.