Zdobądź wygląd: Luksusowy Wiking, Yule, Leif

Boże Narodzenie lub przesilenie zimowe obchodzone jest od tysięcy lat. W tym blogu zabierzemy Cię do przedchrześcijańskiego Yule, które było obchodzone przez Germanów, Wikingów i Bałto-Słowian in Noord-Europa werd gevierd. Daarbij hebben we een passende luxe outfit samengesteld die je warm houdt tijdens de winterdagen en festivals.

Już 15 000 lat temu przesilenie zimowe odgrywało ważną rolę w życiu wczesnych społeczeństw. Zbieracze, myśliwi, rybacy w Europie obawiali się nocy, która była kojarzona ze śmiercią i niebezpieczeństwem drapieżników, takich jak niedźwiedzie i wilki. Przejście, że dni po przesileniu zimowym stawały się dłuższe, a noce krótsze, było dla nich ważnym punktem zwrotnym, który prawdopodobnie był obchodzony w ich szamanistycznej religii przyrody.

Około 8000 p.n.e. pierwsi rolnicy z Anatolii przybyli do Europy, odpowiedzialni za monumenty takie jak Stonehenge. Dla tych neolitycznych społeczności przesilenie zimowe oznaczało najważniejszy moment roku, jako przejście z długich nocy, kojarzonych ze śmiercią, do krótszych nocy zapowiadających wiosnę. Wiele neolitycznych grobowców w Wielkiej Brytanii i Irlandii zostało zaprojektowanych tak, że światło słoneczne podczas przesilenia zimowego oświetlało komory grobowe, co podkreślało symboliczną więź między zmarłymi a ich odrodzeniem. Był to okres przejściowy, kiedy martwa ziemia wkrótce miała znów dawać zboże. Do tej pory przetrwano zimę i to był powód do świętowania! 

Od 3000 p.n.e. półkoczowniczy pasterze z pontyjsko-kaspijskich stepów migrowali do Europy. Stali się przodkami wielu współczesnych narodów europejskich i mówili proto-indoeuropejskim: językiem, od którego wywodzi się większość języków europejskich.

Kosmiczny porządek był podstawą ich religii. Ciemność była symbolem śmierci i chaosu, a światło kosmicznego porządku, płodności i życia. Istniało kilka bóstw związanych z ciałami niebieskimi i światłem, takich jak *Seh₂ul (staronordycki Sól), bóg słońca, *Meh₁not (staronordycki Máni), bóg księżyca i *H₂éwsōs (zachodniogermańska Eostre) bogini jutrzenki.

Przesilenie zimowe, które przypada między 21 a 23 grudnia, było obchodzone przez wiele ludów indoeuropejskich. Rzymianie obchodzili Saturnalia, na cześć boga Saturna, a cesarz Aurelian uczynił ten okres w 274 n.e. festiwalem Dies Natalis Solis Invicti, dniem narodzin Sol Invictus lub 'niezwyciężonego słońca'. Wedyjczycy z Indii obchodzili festiwal Mahavrata, poprzedzony rytuałami Pitryajna, Traiyambakahoma i Ekastaka; a Persowie noc Yalda, podczas gdy galijski kalendarz Coligny wspomina o miesiącu Equos, prawdopodobnie związanym z płodnością.

Fragment gotyckiego kalendarza z VI wieku n.e. wspomina o frumajiuleis, chociaż nie jest pewne, czy oznacza to miesiąc grudzień. To mogłaby być najwcześniejsza wzmianka o miesiącu Yule.

Anglosaski historyk Beda potwierdza, że zarówno grudzień, jak i styczeń nazywane były Giuli. W islandzkim kalendarzu, używanym między innymi przez Snorriego Sturlusona, druga miesiąc zimy, który zaczyna się pod koniec listopada, nazywa się ýlir.

Nie jest pewne, kiedy dokładnie obchodzono święto Yule, ale nie pokrywało się ono z późniejszym chrześcijańskim Bożym Narodzeniem. Saga Hákonar goða z Heimskringli Snorriego Sturlusona (XII/XIII wiek) opowiada, że Yule obchodzono podczas Nocy Śródzimowych i że król Haakon Dobry zadbał o to, by data została przeniesiona na chrześcijańskie Boże Narodzenie. 

Nocy Śródzimowe przypadały po przesileniu zimowym, według Andreasa Nordberga podczas pełni księżyca drugiego miesiąca Yule, czyli w styczniu. To odpowiada relacji biskupa Thietmara z Merseburga, który mówi, że Wikingowie co dziewięć lat w styczniu spotykali się w Lejre na blócie, gdzie składali ofiary bogom.

W okresie staroangielskim Yule, ġēol lub ġēohol, było 12-dniowym festiwalem, który później przekształcił się w Dwanaście dni Bożego Narodzenia. ǣrra ġēola (przed-Yule) odnosiło się do okresu przed świętem Yule (grudzień), a æftera ġēola (po-Yule) do okresu po nim (styczeń). Oznacza to, że okres Yule trwał około dwóch miesięcy. 

Mōdraniht (noc matek), było pogańskim rytuałem obchodzonym przez Anglosasów w wieczór, który obecnie znany jest jako Wigilia Bożego Narodzenia. 

To wydarzenie jest wspomniane wyłącznie przez angielskiego mnicha i historyka Bedy z VIII wieku w jego dziele De Temporum Ratione. Opisuje on, że pogańscy Anglosasi rozpoczynali swój rok ósmego dnia przed kalendami stycznia (25 grudnia), a noc przed tym dniem, która dla chrześcijan jest święta, była nazywana przez pogan "Mōdraniht", co oznacza "Noc Matek".

Chociaż Beda nie podaje szczegółowego opisu rytuałów wykonywanych podczas Mōdraniht, niektórzy uczeni, w tym Rudolf Simek, sugerują, że festiwal mógł obejmować ofiary składane na cześć bóstw żeńskich lub matek przodków. 

Łączą Mōdraniht z germańskimi Matres i Matronae, żeńskimi istotami często przedstawianymi w trio's i czczonymi w częściach Germanii. Ponadto, istnieją paralelne tradycje skandynawskie, takie jak nornen i dísablót, święto ofiarne ku czci dísir, żeńskich opiekunów lub duchów przodków.

Informacje o Mōdraniht są ograniczone do wzmianki Bedys, a wiele interpretacji opiera się na porównaniach z innymi germańskimi i skandynawskimi tradycjami. Niemniej jednak, Mōdraniht jest uważane za ważny przykład przedchrześcijańskich rytuałów skupiających się na czci kobiet, bogiń i przodków podczas okresu zimowego przesilenia. Chociaż Yule przypadało na sezon zmarłych, było również świętem, podczas którego proszono o płodność w nadchodzącym roku. W związku z tym wpisuje się w szerszy kontekst germańskich zimowych obchodów wokół Yule. 

Tradycja wassail rozpoczęła się jako pozdrowienie „was hál” lub „waes haeil”, którym Anglosasi wznosili toast za zdrowie. Ostatecznie to pozdrowienie stało się synonimem napoju spożywanego podczas toastu: ciepłego, przyprawionego napoju, zwykle piwa lub wina. 

W każdym razie od XV wieku chłopi w dwunastą noc Bożego Narodzenia (5 lub 6 stycznia) odwiedzali swojego pana lub bogatszych sąsiadów z wassailkom. Odwiedzający śpiewali pieśni w zamian za jedzenie i picie. Gospodarz dawał im jedzenie i picie w zamian za ich błogosławieństwo. Gdy gospodarz odmawiał, był przeklinany. 

Pod koniec XVI wieku pojawiło się także Apple-Wassailing w południowej Anglii. Grupy młodych mężczyzn przemierzały sady jabłoniowe i wykonywały rytuały w zamian za nagrodę. Śpiewali pieśni lub robili jak najwięcej hałasu. Celem było "obudzenie" drzew jabłoni cydrowych i odpędzenie złych duchów, aby plon był udany. Ceremonię prowadził król i królowa wassail, przy czym tosty nasączone wassail były zawieszane na drzewach jako ofiara.

Te rytuały Wassail powstały dopiero w późnym średniowieczu, ale prawdopodobnie mają znacznie starsze pogańskie pochodzenie. Służyły jako symbol wzajemności, ważna zasada indoeuropejska. Chłopi śpiewali (chwali) swojego pana w zamian za żywność. Tym samym potwierdzali swoją relację patron-klient.

Hákonar saga góða opowiada, że podczas święta Yule dla króla Haakona odbywały się trzy toasty: pierwszy kielich był dla Odyna „dla zwycięstwa i mocy”, drugi kielich dla Njörðra i Freyra „dla dobrych zbiorów i pokoju”, a trzeci kielich, bragarfull, na cześć samego króla.

Orkneyinga saga mówi, że środek zimy jest związany z Thorem, również bogiem kojarzonym z pogodą i płodnością.

Okres między Halloween (álfablót) a Yule był sezonem zmarłych. Był to czas Dzikiego Gonu, upiornej procesji prowadzonej przez Odyna, oraz wzmożonej aktywności nadprzyrodzonej, w tym obecności draugar - nieumarłych istot wędrujących po ziemi.

Bóg Odin miał wiele imion, w tym Jólnir ('bóg Yule'). Według Áchwyt z XII wieku z tego przezwiska pochodzi słowo jól, które odnosi się do święta ogólnie. Również sami bogowie byli czasami nazywani jólnar. 

Freyr był bogiem królestwa, płodności, pokoju, pomyślności i dobrych zbiorów. Średniowieczny kronikarz Adam z Bremy opowiada, że był kojarzony z pokojem i przyjemnością, a świątynia w Uppsali miała w jego honorze posąg fallusa. Według Snorriego Sturlusona Freyr był "najbardziej znanym z æsir", i był czczony za dobre zbiory i pokój.

Saturnalia rzymskie (25 grudnia) wiąże się z bogiem płodności ziemi, Saturnem. Tę tradycję obserwujemy również u Wikingów.

Najbardziej znanym rytuałem Yule jest blót lub ofiara. Najbardziej znanym źródłem jest Hákonar saga góða z XII/XIII wieku, opisująca wydarzenia z końca X wieku.

Hákonar saga góða opowiada, jak ludzie gromadzili się w świątyni, przynosząc własne jedzenie. Ofiarowano bydło i konie. Krew (hlaut) zwierząt ofiarnych zbierano do miski (hlautbolli) i rozpryskiwano gałązkami (hlautteinar) na obecnych, ściany świątyni i posągi bogów. Mięso ofiarnych zwierząt gotowano i podawano podczas uczty. Ognie rozpalano w centrum świątyni, a nad nimi wisiały kotły. Przywódca uroczystości błogosławił kielich ofiarny (róg do picia) i mięso. Napój, zwłaszcza piwo, lał się obficie. Podczas uczty wznoszono toasty za Odyna, Freyra i przywódcę. Wznoszono również toasty za pamięć zmarłych, minni.

Ofiarowanie konia nie było rzadkością. Proto-Indo-Europejczycy , pierwotnie kultura jeździecka, wierzyli, że słońce było ciągnięte przez konie. Koń był symbolem ziemi, płodności i królewskości. Król ofiarował konia i symbolicznie zabijał słońce, aby zapewnić jego ponowne narodziny. Tylko przez śmierć mogło powstać nowe życie. Dzięki odrodzeniu słońca nadchodził nowy okres czasu. W ten sposób król w istocie poświęcał także siebie, jako przysięgę dla swojego kraju. Kiedy jego poddani spożywali ofiarę, ponownie łączyli się z królem i krajem.

Inna ważna ceremonia to sonar-blót i heitstrenging. Zostało to opisane w Helgakviða Hjörvarðssonar i Hervarar saga ok Heiðreks. Sonargöltr, dzik, był wprowadzany w wieczór Yule. Obecni kładli rękę na sierści zwierzęcia i składali przysięgi. W ten sposób prawdopodobnie potwierdzali swoje więzi z królem i także z bogami. Po złożeniu przysięgi zwierzę było ofiarowane i być może spożywane jako główny posiłek ofiarnego bankietu. Bóg Freyr jeździł na dziku Gullinbursti (‘złote szczeciny’), więc zwierzę było mu poświęcone. Być może to jest powód, dla którego do dziś spożywa się wieprzowinę podczas świąt Bożego Narodzenia.

W tym blogu stworzyliśmy strój wikinga z IX-X wieku. Jego ubiór jest inspirowany odzieżą wikingów z klasy społecznej Karl, a nawet Jarl. Ci mężczyźni byli częścią kultury wojennej wikingów. Często posiadali własne majątki, czasami dowodzili grupą wojowników i wyruszali na wiosenne wyprawy łupieżcze, znane również jako „wikingowanie”. Było to szanowane zajęcie, podczas którego plądrowano sąsiednie regiony. Łupy, które przywozili, były mile widzianym uzupełnieniem ich dochodów z handlu i rolnictwa.

Plądrowanie nie było jednak przypadkowe. W społeczeństwie wikingów, opartym na przysięgach, ważne było przestrzeganie istniejących (dziedzicznych) sojuszy z innymi ludami. Tylko w przypadku braku umów wyprawa łupieżcza była dozwolona.

Strój Leifa został zaprojektowany na uroczystości takie jak Yule, jedno z najważniejszych świąt staronordyckich. Podczas tego święta weźmie on udział w obchodach u swojego Jarla, któremu przysiągł wierność, wraz ze swoją żoną. Jest bardzo prawdopodobne, że podczas Yule otrzyma prezenty, jako wyraz szacunku za jego czyny i osiągnięcia w minionym roku. Leif jest najlepiej ubrany na tę okazję. Jego odzież emanuje bogactwem i statusem, odpowiednim dla jego roli jako szanowanego członka społeczności.

Leif nosi podtuniki, zazwyczaj w białym lub kremowy kolor, które były wybielane lub nie. Te tuniki były często prane, co pomagało utrzymać czystość odzieży wierzchniej. Ponieważ podtuniki były w bezpośrednim kontakcie z ciałem, odzież wierzchnia brudziła się wolniej. Jednak pranie powodowało blaknięcie odzieży, więc podtuniki chroniły drogie tuniki Leifa i sprawiały, że dłużej wytrzymywały.

Leif’s tunika to luksusowy egzemplarz w odcieniu ochry-czerwony, wykonany z tkaniny o wzorze jodełki. Jest bogato haftowany motywami węzłów, które kończą się w formie głów wilków lub psów. Te motywy odnoszą się do jego roli w klasie wojowników, wizualnie wyrażając jego status i władzę.

Leif nosi wikingowskie spodnie bufiaste. Takie spodnie są często przedstawiane na kamieniach runicznych Wikingów i na gobelinie Oseberg. 

Między jego buty i spodnie Leif nosi owijki nóg. Owijki nóg utrzymują stopy i dolne części nóg w cieple, są idealne na zimne zimowe dni, ale prawdopodobnie były noszone przez cały rok. 

W rejonie Morza Bałtyckiego Wikingowie byli znani ze swoich spiczastych czapek, a także Leif nosi jedną z nich. Te czapki były nie tylko dekoracyjne, ale miały również praktyczną funkcję: utrzymywały ciepło głowy. Często były ozdabiane futro lub luksusowymi okuciami, co podkreślało status noszącego.

Leif nosi szeroki pasek, do którego przymocowuje swoje bronie i narzędzia. Sam pasek był często bogato zdobiony okucie do pasa, co odzwierciedlało status noszącego. Był to nie tylko praktyczny dodatek, ale także znak prestiżu Leifs.

Wikingowie często nosili torba przy swoim pasek, gdzie przechowywali różne rzeczy. s torba Leifa prawdopodobnie mieściłby praktyczne przedmioty takie jak hubka do rozpalania ognia, ale także cenne rzeczy jak srebrne monety. Był to nieodłączny element jego ekwipunku.

Mężczyźni wikingów byli często grzebani z grzebieniami, co pokazuje, jak ważna była dla nich osobista pielęgnacja. W przeciwieństwie do chrześcijan z tego samego okresu, wikingowie często byli czystsi. Miało to związek z ich pogańską wiarą, w której piękno i struktura były postrzegane jako odbicie kosmicznego porządku. Dlatego od wikinga oczekiwano, że rytualnie się umyje, zanim zwróci się do swoich bogów.

Leif nosi srebrny bransoletka. Otrzymał go od swojego Jarla. Symbolizuje on jego wierność wobec Jarla. Na tym bransoletka często składano przysięgi. 

Leif nosi Miecz wikinga, symbol bogactwa i władzy. Chociaż wielu Wikingów walczyło z włóczniami i topory, miecze były kosztowne i często zarezerwowane dla bogatszych członków społeczeństwa. Miecze były często przekazywane z ojca na syna, co czyniło je również symbolem bogactwa i historii rodziny. miecz, które nosi Leif, reprezentuje nie tylko jego status, ale także dziedzictwo jego przodków.

Leif nosi wywrotki, najczęściej spotykane obuwie w świecie Wikingów. Te buty były noszone zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety i były praktyczne w codziennym życiu, zwłaszcza podczas długich wypraw lub walk.

Leif nosi długi, ciemny kaftan, który jest idealny na zimne zimowe dni. Ten kaftan zapewnia zarówno ciepło, jak i ochronę przed surową pogodą, i jest ważnym elementem jego wyposażenia.

Futro był luksusowym dobrem, które było przedmiotem handlu w całej Europie, a Leif nosi futro, aby podkreślić swój status. futro, które było zarówno dekoracyjne, jak i funkcjonalne, zapewniało dodatkowe ciepło w zimowych miesiącach i czyniło jego strój jeszcze bardziej luksusowym.

Na swoim kaftan Leif nosi płaszcz, obszyty futro. To futro jest nie tylko oznaką bogactwa, ale także oferuje praktyczne korzyści, takie jak dodatkowa ochrona przed zimnem. płaszcz wzmacnia wizerunek Leifa jako zamożnego i szanowanego Wikinga.